درد گردن، شانه و بازو یکی از شایع ترین علل مراجعه افراد به پزشک می باشد . در حالی که بیماری‌های متعددی علت ایجاد این دردها هستند، فتق دیسک بین مهره ای گردن یکی از مهمترین علت‌ها است. 
 دیسک بین مهره‌ای که به صورت بالشتک یا صفحه‌ای بین دوجسم مهره ای در ستون فقرات قرار می‌گیرد و جذب کننده فشارهایی است که به ستون مهره ها وارد می‌شود؛ بنابراین دیسک‌ها همانند یک کمک فنر، ضربات وارده به ستون فقرات را خنثی می‌کنند. این عناصر به هنگام اعمال فشار، قابلیت تغییر شکل داشته و بدین طریق شدت ضربات را کاهش می‌دهند. شکل اصلی دیسک‌ها زمانی که تحت فشار نباشند، کروی است؛ ولی هنگامی که در حد فاصل مهره‌ها قرار می‌گیرند، تحت تأثیر فشار وارده، پهن می‌شوند و شکل بیضی را به خود می‌گیرند.

 فتق دیسک گردنی منجر به فشردگی اعصاب گردن میشود . که باعث درد و علائم دیگر می شودفتق دیسک گردنی علت شایع درد در قسمت فوقانی بدن و در ناحیه گردن میباشد این درد ممکن است در گردن، بین تیغه های شانه احساس ناخوشایندی یا تیز داشته باشد و ممکن است در داخل بازوها، دستها و انگشتان به سمت پایین حرکت کند. احساسات بی حسی و سوزن شدن علائم رایج این عارضه میباشدهم چنین  برخی  بیماران از  اسپاسم عضلانی شکایت میکنند . موقعیت ها و حرکات خاص می توانند این درد را تشدید کنند .

بیرون زدگی دیسک گردن بین مهره C5-C6

تصاویر زیر ، MRI های فتق دیسک در ستون فقرات گردن، بویژه در بین مهره  C5-C6، هستند.

دربیشتر  بیماران، فتق دیسک گردنی می تواند بر نخاع و اعصابی که از آن منشعب شده اند  فشار وارد کند این وضعیت مراحل مختلفی دارد که باید  باید به دقت بررسی شود  و در مرحله حاد فرد ممکن است نیازمند مداخلات جراحی باشدعلائم تحت فشار قرار بودن نخاع در ناحیه گردن عبارتند از  بی حسی در دستان ، کاهش دامنه حرکتی دست و بازو، و احساس سوزن شدن یا "شوک" یا مور مور شدن در دستان.

چندین فاکتور ریسک ابتلا به فتق دیسک گردن را افزایش می دهد :

1. سبک زندگی می تواند روی ابتلا به فتق دیسک گردن موثر باشد مثلا استفاده از دخانیات، ورزش نکردن، تغذیه نامناسب به میزان قابل توجهی به سلامتی دیسک مرتبط است.

2. همانطور که سن افزایش می یابد، تغییرات بیومکانیکی طبیعی بدن سبب خشک شدن تدریجی دیسک های بین مهره ای می شود به طوری که قدرت و انعطاف پذیری دیسک کاهش می یابد.

3.وضعیت نادرست قرارگیری بدن از جمله  نشستن و ایستادن نادرست می تواند فشار بسیار زیادی به دیسک های بین مهره ای وارد کند و سبب ابتلا به فتق دیسک گردن و درد در این ناحیه شود.

ترکیب این عوامل با اثرات سایش روزانه، آسیب حین بلند کردن اجسام و یا چرخش نادرست بدن به طرفین ،تشدید میشود  فتق دیسک ممکن است به طور ناگهانی و یا به تدریج در طول هفته یا ماه ایجاد شود.

مراحل ابتلا به فتق دیسک و گردن درد

1. بیرون زدگی خفیف دیسک (Disc degeneration)

تغییرات شیمیایی مرتبط با افزایش سن سبب می شود دیسک های بین مهره ای ضعیف شوند اما در این مرحله پارگی دیسک اتفاق نمی افتد. بر اثر افزایش سن، ممکن است دیسک خشک شود و توانایی آن برای جذب ضربات و فشار کاهش یابد.

2. بیرون زدگی دیسک( prolapse)

در این مرحله شکل و وضعیت دیسک به نحوی خواهد بود که اثراتی روی طناب نخاعی خواهد گذاشت. در این مرحله دیسک دچار تورم شده است ( buldging disc).

3. پارگی دیسک (prolapse)

بخش ژل مانند داخل هسته، دیواره دیسک را پاره می کند اما از آن بیرون نمی زند.

4. خارج شدن مواد هسته ( Sequestered Disc)

مواد هسته داخلی دیسک غشاء داخلی دیسک را پاره کرده و به سوی کانال نخاعی حرکت می کند

پیشگیری

پیری اجتناب ناپذیر است، اما تغییرات شیوه زندگی می تواند به جلوگیری از بیماری دیسک گردن کمک کند. تمرین وضعیت بدنی و مکانیک بدن، حفظ وزن بدن سالم، ورزش منظم، و سیگار نکشید.

تشخیص

جالب است بدانید، فتق دیسک در همه افراد از خود علائم نشان نمی دهد. بیشتر افراد  ابتلای خود را به فتق دیسک بعد از گرفتن عکس اشعه ایکس (رادیولوژی) جهت تشخیص بیماری های دیگر متوجه می شوند.اما اغلب نشانه هایی از بیرون زدگی دیسک به صورت (درد گز گز بیحسی و مورمور شدن  و ...) میباشد که بیمار را به دنبال مشاوره دکتر می برد. تشخیص دقیق پزشک بعد از  بررسی تاریخچه بیمار، بررسی فیزیکی و عصبی، و مطالعات تصویربرداری (مانند اشعه ایکس، CT اسکن) است.

درمان های بدون جراحی 

همه بیماران به جراحی گردن احتیاج ندارند. در ظرف 4 تا 6 هفته درمان های غیر جراحی باعث کاهش درد و علائم می شود . به یاد داشته باشید  تنها 5  درصد مشکلات و بیماری های ستون فقرات به جراحی نیازمند است.

داروها

مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، درد را کاهش می دهد. داروهای شل کننده عضلات ، اسپاسم عضلانی را کاهش می دهند و باعث کاهش درد می شوند.

فیزیوتراپی

استفاده از کمپرسورهای گرم و سرد ماساژ ملایم ، ورزش های کششی در کاهش درد موثر هستند.(هم چنین استفاده از تکنیک های پیشرفته فیزیوتراپی مانند دستگاه تراکشن در کاهش این درد ها بسیار موثر است )

ارتوپدی فنی 

استفاده از گردنبند های طبی تحت نظر پزشک و یا گردن بند های بادی کششی هم چنین استفاده از بالشت های طبی و پشت گردنی مناسب با تجویز پزشک میتواند روند درمان را تسریع بخشد .

درمان های دستی ستون فقرات 

یکی از این راهکارها استفاده از مانورهای حرکتی روی ستون فقرات توسط دستان ماهر پزشک متخصص طب فیزیکی است. این مانورها یا تکنیک‌های حرکتی را اصطلاحا درمان‌های دستی یا مانیپولاسیون می‌گوییم. نتایج درمان از این طریق گاهی بسیار جالب و معجزه آساست. چرا که به دنبال انجام درمان‌های دستی اغلب دردهایی که به وضوح دارای منشاء ستون فقرات هستند به صورت تماشایی بهبود می‌یابند و حتی برخی از اوقات دردهایی که ظاهرا هیچگونه ارتباطی با ستون فقرات ندارند نیز از بین می‌روند.

درمان جراحی

اگر درد و علائم فتق دیسک گردن، علی رغم درمان های غیر جراحی، همواره افزایش پیدا کرد و بهبود نیافت، جراحی پیشنهاد می شود. اگر دیسک به نخاع فشار وارد کند، ممکن است جراحی ضروری باشد.

هدف جراحی ستون فقرات این است که فشار دیسک را از روی اعصاب بردارند  شایع ترین روش، discectomy - یا حذف جزئی یا کامل دیسک آسیب دیده است. این جراحی معمولا از جلوی گردن انجام می شود (به نام دیستکتومی قدامی). گاهی اوقات لازم است که از قسمت پشتی دیسک فتق دیسک، از بین بردن یک قسمت از لامینا، دسترسی داشته باشید. یک پل کوچک استخوانی که کانال نخاعی را پوشش می دهد. نام این روش لامینوتومی (لامینوتومی خلفی) است.