یکی از روش های درمانی متداول طب سنتی چینی طب سوزنی میباشد که قدمت آن به هزاران سال پیش میرسد. در این روش سوزن های جامد و باریکی در نقاط خاصی از بدن وارد می شود تا موجب بهبود سلامتی فرد و درمان بیماری وی شود. طب سوزنی، راهی مناسب  برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها در کنار دیگر روش های درمان درد استفاده میشود.طب سوزنی مورد استفاده در فیزیوتراپی برای درمان انواع اختلالات و بیماری های اسکلتی-عضلانی،  از جمله سیاتیک، درد کمر ، گردن و زانو بسیار مفید است،هم چنین برای درمان  مشکلات معده و روده، افسردگی، سردرد و بسیاری از موارد دیگر که تنها به چند نمونه از آن ها  اشاره شد موثر است.

سوزن خشک (dry needling) چیست؟

سوزن خشک (dry needling) شکل غربی "طب سوزنی" است و این نوع روش درمان دارای نام های مختلفی است. سوزن خشک متداول ترین نام است. درمان با طب سوزنی بر اساس طب سنتی چینی انجام می گیرد. شکل مدرن از این طب یعنی سوزن خشک بر اساس تحقیقات گسترده بر روی سیستم اعصاب و سیستم اسکلتی –عضلانی در غرب و مطالعات علمی نوروآناتومی پیشرفته  ایجاد شده است. مقالات تحقیقاتی زیادی با موضوع dry needling (سوزن خشک) توسط محققین متعددی نوشته شده است.

طب سوزنی چگونه کار می کند؟
طب سنتی چینی معتقد است که سلامت در نتیجه تعادل هماهنگ بین ‘yin’ و ‘yan’ نیروی زندگی شناخته شده به عنوان Gi یا Chi است . چی از طریق کانالهای انرژی بدن انسا ن جریان می یابد . این کانالهای انرژی و جریان انرژی از طریق 350 نقطه طب سوزنی در بدن می توانند قابل دسترسی باشند . گفته می شود که بیماری در نتیجه عدم تعادل نیروها در بدن است . اگر سوزن ها در نقاطی با ترکیب مناسب این دو نیرو قرار داده شوند جریان انرژی می تواند به تعادل مناسب خود برسد .
در جوامع غربی و چندین بخش دیگر از جهان ، طب سوزنی از جمله مفاهیم علوم اعصاب تعریف می شود . نقاط طب سوزنی توسط پزشکان غربی محل هایی هستند که در آن اعصاب، عضلات و بافتهای همبند را می توان تحریک کرد . پزشکان طب سوزنی معتقدند که تحریک ٬ جریان خون را زمانیکه ازادسازی مسکن های طبیعی بدن اغاز می شود افزایش میدهد .

تسکین درد با سوزن خشک

۱- فرو کردن سوزن خشک در نقاط ماشه ای عضلات توسط متخصص با ایجاد اختلال در موتورهای عضله، موجب شل شدن آن ها می شود.
۲- با ایجاد برش های خیلی کوچک توسط فرو کردن سوزن در اندام، در بافتی که دچار اختلال و درد است، یک پاسخ درمانی محلی ایجاد می شود که در نتیجه از طریق روند بهبودی طبیعی، عملکرد طبیعی خود را به دست می اورد.
۳- استفاده از سوزن خشک (dry needling) موجب تحریک مسیرهای عصبی می شود، که با ایجاد اختلال در رسیدن پیام های درد به سیستم عصبی مرکزی، موجب توقف درد می شود. فرآیند کنترل درد به صورت زیر است:
•     سرکوب اپیوئیدها در سطح نخاع.
•     نظریۀ کنترل دروازۀ درد.
•    فعال سازی نوروترانسمیترها در سیستم عصبی مرکزی، که در یک سیستم مهار کنندۀ درد شرکت می کنند و این پاسخ  توروترانسمیترها به کاهش درد در سایر نواحی بدن کمک می کند.
۴- Dry needling (سوزن خشک)، از طریق آزاد سازی برادی کینین، مادۀ P، و سایر پروتئین ها و نوروترانسمیترهای بدن،  یک پاسخ شیمیایی محلی ایجاد می کند که موجب مسدود شدن مسیر انتقال پیام های درد می شود.

طب سوزنی و درمان بیماری ها

استفاده از روش dry needling (سوزن خشک) به همراه سایر روش های فیزیوتراپی نشان داده است که می تواند به درمان عوارض زیر کمک کند:
تردیدی در مورد کارآمدی طب سوزنی در کاهش درد وجود ندارد. طب سوزنی در فیزیوتراپی برای تسکین عارضه‌های زیر مفید است:
•    درد کمر و پشت بدن
•    گردن درد
•    درد شانه
•    زانو درد
•    سیاتیک
•    سر درد
•    درد عضلانی
•    آرتریت (التهاب مفصل)
•    کاهش و کنترل وزن
•    دیسک گردن
•    آسیب های ناشی از کارکشیدن بیش از حد از عضله در ورزش
•    جراحات ناشی از تصادفات رانندگی و آسیب های شغلی
•    درد پس از عمل جراحی
•    درد مزمن
•    و...

تفاوت بین طب سوزنی و سوزن خشک

این روش درمانی به بیان ساده، سوزن زدن نقاط ماشه‌ای بدون تزریق هیچ گونه ماده‌ای را شامل می‌شود. هدف و فلسفه ای که پشت روش درمانی سوزن خشک وجود دارد، بر اساس تئوری های باستانی و یا اصول طب سنتی چینی نیست. به کارگیری روش مدرن سوزن خشک (dry needling) توسط متخصص طب سوزنی بر اساس مطالعات نوروآناتومی غربی و تحقیقات علمی مدرن بر روی سیستم عصبی و سیستم اسکلتی-عضلانی می باشد و نباید آن را با طب سوزنی نشأت گرفته از طب سنتی چین اشتباه گرفت.

زمان استفاده از سوزن خشک

Dry needling (سوزن خشک) می تواند یک روش درمانی قدرتمند در فیزیوتراپی باشد، هر چند مهم است که به خاطر داشته باشید که dry needling تنها یک قسمت از درمان را تشکیل می دهد. در فیزیوتراپی همچنین مشکلاتی از جمله عدم تعادل بیومکانیکی عضله، اختلالات وضعیتی یا پوسچرال، محدودیت در انعطاف پذیری عضلات، کاهش قدرت بدنی و خشکی یا ورم مفاصل را می توان درمان کرد. درمان فیزیوتراپی شامل : تحرک عضلات، طراحی دقیق نقشۀ درمانی برای انجام حرکات ورزشی و تکنیک های دستی پیشرفتۀ درمانی می باشد. بهترین راه برای درمان موفقیت آمیز، استفاده از روش های درمانی چند بعدی است. استفاده از تنها یک روش درمان، اغلب موجب بهبودی موقتی می شود و یا با شکست مواجه می شود. به همین دلیل این مثل قدیمی صادق است که : "چنانچه تنها ابزار شما یک چکش باشد، همه چیز مانند یک میخ به نظر می رسد."

آیا این روش دردناک است؟

اغلب افراد فرو رفتن سوزن ها را احساس نمی کنند. کشش موضعی در محل باعث ایجاد پاسخ بسیار کوتاه (کمتر از ۱ ثانیه) درد می شود. برخی افراد می گویند که درد آن مانند شوک لحظه ای الکتریکی بسیار ناچیز است. برخی دیگر دردی مانند گرفتگی عضله احساس می کنند. پاسخ درمانی ایجاد شده، با پاسخ کششی موضعی همراه است که واکنشی مطلوب است.

عوارض جانبی

اغلب افراد پس از انجام این روش دچار درد می شوند. این درد یه صورت درد عضلانی در ناحیۀ تحت درمان توصیف می شود. معمولا درد ایجاد شده، بین چند ساعت تا دو روز برطرف می شود.

اقدامات بعد از سوزن خشک
توصیه های ما در این مورد بسته به میزان دردی که شما دارید، و پاسخ فردی شما به این درمان، متفاوت است. این توصیه ها می تواند شامل استفاده از کمپرس گرم یا یخ در محل، کشش ملایم محل و تغییر فعالیت های روزانه باشد.

شیوه انجام طب سوزنی

در طب سوزنی، متخصص سوزن‌های استریل بسیار ظریفی را در نقطه‌های خاصی در امتداد مریدین‌ها فرو می‌کند و سپس سوزن‌ها را برای تحریک چی (جریان انرژی) اندکی دستکاری می‌کند که این کار موجب بروز احساس درد سنگین و خفیفی می‌شود که اگر بیمار از قبل در مورد آن آگاهی نداشته باشد اندکی برایش عجیب خواهد بود! هدف متخصص طب سوزنی برانگیختن همین واکنش است، چون چنین واکنشی با فعال کردن فشار روی نقاط مشخص تسکین درد را موجب می‌شود. فعال کردن بعضی نقاط آسان‌تر و تأثیر آنها در آرام کردن درد قوی‌تر است.
متخصص طب سوزنی برای درمان درد پشت و کمر معمولاً بر روی نقاط واقع در محل درد یا نقاط اصلی روی دو سمت کمر، حتی در صورت درد یک طرف، متمرکز می‌شود. نقاط انتهایی یا دیستال نقاطی هستند که در محل درد قرار ندارند، اما پرداختن به آنها برای درمان مشکل مفید دانسته می‌شود. این نقاط نیز معمولاً در کف پا یا پایین پا قرار دارد. همچنین متخصص سوزن را، صرف نظر از محل خاص درد، در شماری از نقاطی فرو می‌کند که معمولاً به درمان آسیب دیدگی‌های تاندون‌ها و عضلات، درد استخوان و مفصل یا مشکلات مربوط به رباط‌ها کمک می‌کند.

اثرات جانبی، عوارض و دلایل عدم انجام طب سوزنی
توصیه می‌شود افراد مبتلا به حساسیت به فلز یا هموفیلی به هیچ عنوان به طب سوزنی روی نیاورند و طب سوزنی بیماران دارای پیس میکر یا ضربان‌ساز نیز با احتیاط انجام شود.تاکنون اثرات جانبی بسیار اندکی برای طب سوزنی گزارش شده است و عوارض طب سوزنی انگشت‌شمار، مانند سرگیجه یا کبودی جزیی اطراف محل‌های فرو کردن سوزن، نیز معمولاً ملایم است و به خودی خود برطرف می‌شود.

طول مدت و زمان‌ بندی جلسه‌های درمان

یک جلسه‌ طب سوزنی معمولاً 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد و در طول این مدت سوزن‌ها در جای خود باقی می‌ماند. بر اساس ارزیابی‌های اولیه ممکن است سوزن‌ها مدت کوتاهی درون بدن باقی بماند، و به تدریج همگام با آشنا شدن بیمار با فرایند درمان زمان هر جلسه و تعداد سوزن‌های مورد استفاده افزایش یابد.
تأثیر طب سوزنی تراکمی است، بنابراین درمان گاهی به چند جلسه، معمولاً 6 تا 8 جلسه، نیاز دارد. تسکین درد به موازات پیشرفت درمان بیشتر می‌شود، البته سرعت واکنش نشان دادن بیماران با یکدیگر متفاوت است. برای مثال واکنش نشان دادن عارضه‌های مزمن غالباً زمان بیشتری می‌برد و گاهی اوقات حتی عارضه در ابتدای درمان تشدید می‌شود، اما طب سوزنی معمولاً حتی برای این عارضه‌ها نیز پس از گذر از مرحله اولیه ناراحتی مفید خواهد بود.

فواید طب سوزنی

مزایای طب سوزنی عبارتند از :
درمان ترکیبی٬ بسیار موثری است و در کنترل برخی از انواع دردها موثر است.
ممکن است برای بیمارانی که به داروهای مسکن پاسخ نمی دهند توصیه شود.
جایگزینی مفید برای بیمارانی است که نمی خواهند داروهای مسکن مصرف کنند. طب سوزنی هنگامی که به درستی و توسط متخصص انجام شود کاملا بی خطر است و عوارض جانبی بسیار کمی دارد.