چگونه تنگی کانال نخاعی می توانداعصاب را تحت فشار قرار دهد؟

ستون فقرات انسان از یک سری مهره استخوانی توخالی تشکیل شده است. نخاع عصبی درون این کانال استخوانی قرار می گیرد و ریشه های عصبی نخاع از درون این کانال به کل بدن گسترش می یابند. اگر این اعصاب به هر دلیلی تحت فشار قرار بگیرند، وظایف حسی و حرکتی آنها مختل می گردد. 
تنگی کانال نخاع نتیجه تنگ شدن کانال ستون فقرات به درجه ای است که در آن ریشه های نخاعی یا ریشه های عصبی تحت فشار باشند و آسیب ببینند مهم ترین دلیل فشار بر این اعصاب، فشار دیسک بین مهره ای است اما یک دلیل شایع دیگر تنگ شدن کانال به دلایلی مانند رسوب کلسیم اضافی در داخل کانال می باشد. این مشکل اغلب در ناحیه گردن و کمر اتفاق می افتد اما ممکن است در سراسر ستون فقرات نیز رخ دهد، نتیجه نهایی تنگ شدن کانال و ایجاد فشار بر نخاع و ایجاد علائم حسی و حرکتی می باشد. 
البته برخی افراد مبتلا به تنگی نخاعی ممکن است علائم نداشته باشند. و برخی دیگر ممکن است درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی و ضعف عضلات را تجربه کنند. علائم می تواند در طول زمان بدتر شود.

دلایل تنگی کانال نخاعی

• تنگی کانال نخاع ناشی از تغییرات در دیسک بین مهره ای و مفاصل ستون فقرات است. این تنگی ممکن است شامل هرگونه محدودیت قابل توجهی در فضای کانال یا  ترکیبی از تغییرات باشد که همگی منجر به تنگی کانال نخاعی می شود.گاهی همانند شکل زیر بیرون زدگی و پارگی دیسک سبب ساز تنگی کانال میشود.
• 
• شرایطی مانند استئوآرتریت (پوکی استخوان) و آرتریت روماتوئید(روماتیسم مفصلی) نیز ممکن است دلیلی بر بروز تنگی کانال نخاعی باشد. التهاباتی که باعث ایجاد فشار روی نخاع شما می شود نیز یکی از دلایل تنگی نخاع محسوب می شود
• شایعترین علت تنگی کانال نخاعی، افزایش سن و پیری است.
•  فرآیندهای degenerative ، با بالا رفتن سن، در سراسر بدن خود را نشان می دهد.بافت ستون فقرات فرد ممکن است شروع به ضخیم شدن کنند و استخوان ها ممکن است بزرگتر شوند و این موضوع باعث فشار بر روی اعصاب شود .
• در موارد شدید تنگی کانال نخاعی، ممکن است پزشکان عمل جراحی را برای ایجاد فضای اضافی برای نخاع یا اعصاب توصیه کنند.

انواع تنگی کانال نخاعی

انواع تنگی نخاعی براساس اینکه در کدام قسمت از ستون فقرات قرار می گیرند. دو نوع زیر میباشند: 

• تنگی کانال نخاع گردنی: در این حالت، کانال نخاعی در قسمت ستون فقرات ناحیه گردن شروع به تنگ شدن میکند . .
• تنگی کانال نخاع کمری: در این حالت، کانال نخاعی در قسمت ستون فقرات ناحیه کمر شروع به تنگ شدن میکند . این نوع شایعترین شکل تنگی نخاعی است.

علائم تنگی کانال نخاع 

بسیاری از افراد بعد از گرفتن  MRI یا سی تی اسکن متوجه میشوند که دچار تنگی کانال نخاعی هستند .گاهی تنگی کانال نخاعی در شروع هیچ علامتی ندارد . تنگی کانال اغلب اوقات تدریجی است  و علائم معمولا در طول زمان پیشرفت می کنند، زیرا به سبب بروز تنگی کانال نخاع، اعصاب، فشرده ترمی شوند. علائم بسته به محل تنگی و اعصاب که تحت تاثیر قرار می گیرندمتفاوت است:
این علائم عبارتند از:
تنگی کانال نخاع در (ستون فقرات گردن)
اگر تنگی در مهره های گردن اتفاق بیافتد علائم زیر را دارا است :
•    خواب رفتن، سوزن سوزن شدن، بیحسی و احساس ضعف در دستها، مچ و آرنج 
•    احساس ضعف در دست یا بازوها  
•    مشکل در راه رفتن و حفظ تعادل
•    درد در ناحیه گردن و پشت کتف ها 
•    در موارد شدید، اختلال عملکرد روده یا مثانه (بصورت بی اختیاری ادراری)
تنگی کانال نخاع در (ستون فقرات کمر)
افرادی که دچار تنگی کانال در  ناحیه مهره های کمر می شوند، علائم اندام تحتانی رابیشتر نشان می دهند 
این علائم شامل:
•     خواب رفتن، سوزن سوزن شدن و بیحسی در کف، مچ و ساق پا، ران و باسن می باشند. 
•    احساس ضعف و گرفتگی در اندام تحتانی 
•    کمر درد در حالت ایستاده یا راه رفتن
•    درد در یک یا هر دو پا به خصوص در هنگام ایستادن یا راه رفتن طولانی می تواند ایجاد گردد که با نشستن و یا خم شدن به جلو بهتر می شود. دلیل این تسکین این است که با خم شدن به جلو مجرای داخل کانال کمی بزرگتر می شود و فشار از روی نخاع برداشته می شود.
•    درد ناحیه پایین کمر نیز نسبتا شایع است که می تواند یکطرفه یا دو طرفه باشد و یا در وسط کمر حس شود.
نشستن روی صندلی معمولا در از بین بردن این علائم موثر است.علائم این بیماری بسته به محل وقوع می توانند متفاوت باشند. بیمارانی که دچار تنگی کانال شده اند  باید توجه داشته باشند که این بیماری یک بیماری پیشرونده است که در طی زمان نسبتا طولانی و در سنین پس از چهل سالگی ایجاد می گردد. پس بسیاری از بیماران آن را به حساب مشکلات افزایش سن گذاشته و معمولا نسبت به علائم بی اعتنایی می کنند. از سوی دیگر، بسیاری از بیماران مشکل تنگی را در هر دو محل شایع آن یعنی گردن و کمر به صورت توام تجربه می کنند. در موارد پیشرفته بیماری، اعصاب عصب دهنده به مثانه و روده ها نیز ممکن است تحت فشار قرار گیرند، که باعث علائمی نظیر احساس فوریت در دفع ادرار، بی اختیاری ادرار و مشکلات حرکتی در دستگاه گوارش گردند. شدیدترین حالت این بیماری در افرادی اتفاق می افتد که برای مدت طولانی نسبت به تشخیص و درمان بی تفاوت بوده اند و با حالت فلج نسبی هر دو دست و پا و معمولا روی ویلچر به اورژانس های ارتوپدی ارجاع داده می شوند. این افراد کاندید جراحی اورژانس هستند، چرا که در غیر اینصورت امکان آسیب دائم به نخاع و قطع شدن رشته های عصبی وجود دارد، که می تواند به بیحسی یا فلج دائم منجر گردد.

علل تنگی کانال نخاع

• بیرون زدگی دیسک : بسیاری از بیماران به همراه تنگی کانال نخاع، درگیری چند دیسک بین مهره ای (به خصوص در ناحیه مهره های چهارم و پنجم کمری که عصب سیاتیک را عصب دهی می کنند) را نیز دارند، که علائم ایشان را تشدید می نماید. علائم تنگی کانال و دیسک کمر بسیار شبیه می باشند و تشخیص افتراقی آنها معمولا تنها با تکنیک های رادیوگرافی مانند MRI امکان پذیر می باشد.
• افزایش رشد استخوانی مهره ها به سمت داخل و از دست دادن حالت ارتجاعی رباطهای محافظ نخاع می توانند باعث تنگی کانال گردند.
• شکستگی یا لیز خوردگی مهره ها: می تواند فاصله مجرای نخاعی را تنگ کند.
• ژنتیک: بعضی از افراد به طور مادر زادی با تنگی کانال متولد شده اند و کوچکترین تحریک دیسک کمر یا دیسک گردن یا حتی مراحل اولیه ارتروز گردن و ارتروز کمر موجب ایجاد تنگی کانال علامت دار می شود. 
• ضخیم شدگی لیگامان های اطراف نخاع به علل گوناگون مانند طولانی نشستن و کار زیاد کشیدن: مهره های ستون فقرات انسان ها بعد از 35 سالگی تغییراتی پیدا می کند. دیسک بین مهره ای انسان شامل 2 بخش بیرونی و  درونی است. قسمت درونی حاوی آب است. آب باعث طراوت دیسک می شود. همچنین نیروهای وارد به دیسک را پخش می کند. با افزایش سن، آب دیسک بین مهره ای کاهش می یابد و خشک تر می شود. این پدیده بیماری نیست و جزئی از روند طبیعی بدن است.با کاهش آب دیسک، ارتفاع دیسک کمتر می شود و با کاهش ارتفاع دیسک 2 مهر ه به هم نزدیک تر و حالت ناپایدارتر و لقی در ستون مهره ها ایجاد می شود. البته این ناپایداری بسیار کم و نامحسوس است و گاهی باعث کمردرد می شود که خود به خود و با ورزش برطرف می شود، اما بدن به طور خودکار برای اینکه بتواند در برابر این پدیده طبیعی مقاومت کند تغییراتی در رباط ها، مفاصل و استخوان ها ایجاد می کند.در این مواقع رباط ها و کپسول مفصلی شروع به افزایش حجم و استخوان ها هم شروع به استخوان سازی می کنند تا بتوانند ستون فقرات را پایدار کنند و این پایداری هم اتفاق می افتد اما هرچه رباط ها و مفاصل قطورتر می شوند کانال نخاعی تنگ تر می شود، بنابراین کانالی که قبلا نخاع به خوبی از آن رد شده بود و ریشه های نخاعی هم فضای کافی داشتند دچار تنگی می شود.
• بیماری های استخوانی مثل بیماری پاژه (Paget’s disease) که باعث رشد بیش از حد استخوانها می گردند بیماری Paget، بیماری استخوانی که معمولا بر بزرگسالان تاثیر می گذارد، همچنین می تواند سبب رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات شود.
• تومورها :و هم چنین تومورهای داخل نخاعی یا استخوانی نیز می توانند باعث تنگی کانال نخاع گردند
• صدمات ستون فقرات. تصادفات اتومبیل و سایر آسیب های ناشی از آن می تواند باعث ایجاد جابجایی یا شکستگی یک یا چند مهره گردند. استخوان منتقل شده از شکستگی ستون فقرات ممکن است به محتویات کانال نخاعی آسیب برساند. تورم بافت اطراف بلافاصله پس از عمل جراحی نیز می تواند بر روی نخاع یا اعصاب فشار آورد.

عوامل خطر

اکثر افراد مبتلا به تنگی نخاعی بیش از 50سال سن دارند. اگرچه تغییرات دژنراتیو می تواند سبب ایجاد تنگی نخاعی در جوانان شود، اما علل دیگری نیز باید مورد توجه قرار گیرند. این علل شامل
تروما(ضربه ناگهانی)، 
ناهنجاری مادرزادی ستون فقرات مانند اسکولیوز
و یک بیماری ژنتیکی است که بر روی استخوان و رشد عضلات در سراسر بدن تاثیر می گذارد.
تصویربرداری ستون فقرات می تواند این علل را تشخیص دهد.

عوارض جانبی

به ندرت، تنگی شدید ستون فقرات درمان نشده ممکن است پیشرفت کند و باعث ایجاد دائمی شود:بی حسی

• ضعف
• مشکلات تعادل
• بی اختیاری
• فلج

تشخیص

برای تشخیص تنگی نخاعی، پزشک ممکن است از علائم و نشانه های شما، درباره تاریخچه پزشکی خود و انجام یک معاینه فیزیکی بپرسد. او ممکن است چندین آزمایش تصویربرداری را برای کمک به مشخص کردن علت علائم و نشانه هایتان سفارش دهد.
چگونه می توان تنگی کانال نخاع را تشخیص داد؟ فردی که علائم ذکر شده را دارد، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نماید. اگر پزشک پس از معاینه دقیق عصبی نسبت به این بیماری مشکوک شود، معمولا درخواست MRI ستون فقرات می نماید که بهترین تکنیک تشخیصی می باشد. MRI می تواند وجود هر ضایعه ای در ستون فقرات اعم از دیسک، تنگی کانال و وجود تومور را که بر نخاع فشار وارد می آورد، بدون تاباندن اشعه ایکس مشخص سازد (عدم استفاده از اشعه ایکس یکی از مزیت های مهم MRI نسبت به X-Ray می باشد). در صورت وجود تنگی کانال، این تنگی معمولا بر حسب شدت آن به صورت خفیف، متوسط و شدید گزارش می شود که هر کدام درمان های متفاوتی را نیاز دارند.
آزمایشات تصویربرداری
این آزمونها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• اشعه ایکس یک اشعه ایکس پشت شما می تواند تغییرات استخوانی مانند استخوان اسپور ها را که ممکن است فضای داخل کانال ستون فقرات را محدود کند نشان می دهد. هر اشعه ایکس، تحت تاثیر قرار گرفتن در معرض تابش قرار می گیرد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). یک MRI از امواج رادیویی و مغناطیسی برای تولید تصاویر مقطعی از ستون فقرات استفاده می کند. تست می تواند آسیب به دیسک ها و رباط ها و همچنین حضور تومورها را تشخیص دهد. مهمتر از همه، می تواند نشان دهد که اعصاب در نخاع تحت فشار قرار دارند.
• CT یا CT میلوگرام اگر شما نمیتوانید یک MRI داشته باشید، پزشک شما ممکن است توموگرافی کامپیوتری (CT) را پیشنهاد کند که یک تست است که تصاویری از اشعه ایکس گرفته شده از زوایای مختلف را برای تولید تصاویر دقیق و مقطعی از بدن شما ترکیب می کند. در یک سیتیلومتر، سی تی اسکن پس از تزریق رنگ کنتراست انجام می شود. رنگ، طناب نخاعی و اعصاب را تشریح می کند و می تواند فتق دیسک ، مشکلات استخوان  و تومورها را نشان دهد.

با پزشک خود دربارۀ درمانهایی که برای وضعیت شما مناسب است صحبت کنید. اگر علائم شما خفیف است و یا هیچکدام از آنها را تجربه نکرده اید ، تحت نظر پزشک بودن و رعایت نکات سلامت کافیست .موارد خفیف تا متوسط بیماری با درمان های حمایتی، فیزیوتراپی، تصحیح حرکات و تمرینات ورزشی درمان می شوند. موارد شدید معمولا نیاز به عمل جراحی برای گشاد کردن مجرای داخلی کانال دارند. در موارد شدیدتر جراحان اقدام به جایگزینی کامل یک یا چند مهره با پروتزهای مصنوعی می نمایند. اگر عمل توسط فرد ماهر انجام گیرد، نتایج معمولا بسیار رضایت بخش می باشند.

داروها

پزشک شما ممکن است تجویز کند:

• مسکن ها. داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB)، ناپروکسن (Aleve) و استامینوفن (Tylenol) ممکن است به صورت موقت برای کاهش ناراحتی تنگی نخاعی استفاده شوند. آنها معمولا برای مدت کوتاهی توصیه می شوند، زیرا شواهد کمی از سود از استفاده طولانی مدت وجود دارد.
• داروهای ضد افسردگی ، مانند آمیتریپتیلین، می توانند به کاهش درد مزمن کمک کنند.
• داروهای ضد تشنج :برخی داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین (Neurontin) و پرگابالین  (Lyrica) برای کاهش درد ناشی از اعصاب آسیب دیده استفاده می شوند.
• اپیوئیدها داروهای حاوی داروهای مرتبط با کدئین مانند اکسیدوئدون (Oxycontin، Roxicodone) و هیدروکودون (Norco، Vicodin) ممکن است برای کاهش درد در کوتاه مدت مفید باشد. اوپیوئید ها همچنین ممکن است با توجه به درمان طولانی مدت مورد توجه قرار گیرند. اما آنها خطر عوارض جانبی جدی را شامل می شوند، از جمله ایجاد عادت.

فیزیوتراپی

برای افرادی که دچار تنگی کانال در ستون فقرات شده اند، برای کاهش درد به کار می رود، معمولا شایع است. اما این می تواند منجر به ضعف عضلانی شود که می تواند موجب درد بیشتری شود. یک فیزیوتراپیست میتواند تمریناتی را انجام دهد که ممکن است کمک کند:
قدرت و استقامت عضلات خود را تقویت نمایید . 
انعطاف پذیری و ثبات ستون فقرات خود را حفظ کنید
تعادل خود را بهبود دهید

ورزش درمانی

شما میتوانید با رعایت یکسری نکات ساده در سبک زندگی خود و هم چنین ورزش های مناسب تنگی کانال به طور قابل توجهی این عارضه را درمان کنید برای دیدن فیلم آموزش های ورزش برای تنگی کانال از دکتر هادی شجاعی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بر روی عکس زیر کلیک نمایید .

تزریق استروئید

ریشه های عصبی شما ممکن است باعث تحریک و تحریک در نقاطی که در حال جوش هستند. در حالی که تزریق یک دارو استروئید (کورتیکواستروئید) به فضای اطراف تحت تاثیر قرار می گیرد، تنگی را برطرف نمی کند، می تواند به کاهش التهاب کمک کند و برخی از درد را کاهش دهد.
تزریق استروئید برای همه کار نمی کند. تزریق استروئید مکرر می تواند استخوان های مجاور و بافت همبند را ضعیف کند، بنابراین شما فقط می توانید این تزریق ها را چند بار در سال دریافت کنید.
    تزریق کورتیکواستروئید در خارجی‌ترین غشای پوششی نخاع و ریشه‌های عصب برای کاهش تورم و درمان دردهای حاد که به سمت لگن و پا کشیده می‌شوند.
    تزریق بیحس کننده‌ها در نزدیکی عصب آسیب‌دیده برای کاهش موقت درد که به آن‌ها مسدودکننده عصب گفته می‌شود.

روش فشرده سازی

با استفاده از این روش، سوزن مانند ابزار مورد استفاده برای حذف یک بخش از یک رباط ضخیم در پشت ستون ستون فقرات برای افزایش فضای کانال نخاعی و حذف ضربه ریشه عصب.
این روش فقط برای بیماران با تنگی کمری و یک رباط ضخیم شده واجد شرایط برای این نوع از فشردن است.

این روش، فشرده سازی کمری کمردرد (PILD) با تصویر برداری هدایت می شود. این نیز نامیده می شود حداقل تهاجمی کمردرد کمری (MILD)، اما برای جلوگیری از سردرگمی با روش های جراحی حداقل تهاجم، پزشکان مدت PILD را تصویب کرده اند.

از آنجا که PILD بدون بیهوشی عمومی انجام می شود، ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به خطرات جراحی بالا از سایر مشکلات پزشکی باشد.

عمل جراحی

در صورتی که درمان های غیر جراحی درد و علائم فرد را بهبود نبخشد جراحی توصیه میشود .

اهداف جراحی عبارتند از: کاهش فشار روی نخاع یا ریشه های عصبی با ایجاد فضای بیشتری در کانال نخاعی. جراحی برای فشردن ناحیه تنگی، روش قطعی ترین روش برای حل علائم تنگی نخاعی است.

تحقیقات نشان می دهد که جراحی های ستون فقرات در صورت انجام جراحان بسیار متخصص، عوارض کمتری ایجاد می کنند. دریغ نکنید که در مورد تجربه جراحتان با جراحی تنگی نخاعی بپرسید. اگر شک داشته باشید، نظر دوم را بدست آورید.

نمونه هایی از روش های جراحی برای درمان تنگی نخاعی عبارتند از:
    متداول‌ترین شیوه جراحی برای درمان کانال نخاع تنگ‌شده در ناحیه کمر، لامینکتومی دیکمپرسیو است که در آن لامینای مهره برداشته می‌شود و فضای مناسب برای نخاع و عصب‌ها ایجاد می‌شود. اگر نیاز به برداشتن هر قسمتی از لامینا وجود داشته باشد به آن لامینکتومی گفته می‌شود. اگر فرد دچار فتق یا بیرون‌زدگی دیسک کمر شده باشد نیز ممکن است لامینا برداشته شود تا فضای کانال نخاع باز شود. در برخی مواقع، فورامن (ناحیه‌ای که در آن ریشه عصبی از نخاع جدا می‌شود) ممکن است نیاز به بزرگ‌تر شدن داشته باشد. به این عمل، فورامنکتومی گفته می‌شود.
    برای آن دسته از بیمارانی که به برای اصلاح بیش از یک قسمت از ستون فقرات باید تحت عمل جراحی قرار گیرند یا افرادی که بی‌ثباتی زیادی در ستون فقرات خود دارند، علاوه بر عمل‌های بردارنده فشار (دیکمپرسیو) باید برخی مهره‌ها به هم چسبانده شوند. به طور قدیمی این عمل جراحی شامل برداشتن یک تکه استخوان (معمولاً از لگن) و پیوند آن به ستون فقرات است. بسیاری از چسباندن‌های مهره با روش‌های جراحی کم تهاجمی انجام می‌شود بنابراین آسیب‌دیدگی بافت نرم و خونریزی در آن کاهش یافته و روند بهبودی پس از عمل تسریع می‌شود.

لامینوتومی این روش تنها بخش هایی از لامینا را حذف می کند که معمولا یک سوراخ را فقط به اندازه کافی بزرگ می کند تا فشار را در یک نقطه خاص کاهش دهد.
لامینوپلاستی این روش تنها بر روی مهره های گردن (ستون فقرات گردن) انجام می شود. با ایجاد یک لولا در لامینا، فضای داخل کانال نخاعی باز می شود. سخت افزار فلزی شکاف در بخش باز شده ستون فقرات را در بر می گیرد.
جراحی حداقل تهاجمی این روش برای جراحی استخوان یا لامین را به گونه ای حذف می کند که آسیب به بافت سالم اطراف را کاهش می دهد. این امر باعث کم شدن نیاز فیوزها می شود.

در حالی که فیوزها یک راه مفید برای تثبیت ستون فقرات و کاهش درد هستند، با اجتناب از آنها می توانید خطرات احتمالی مانند درد پس از جراحی و التهاب و بیماری در بخش های مجاور ستون فقرات را کاهش دهید. علاوه بر کاهش نیاز به همجوشی ستون فقرات، رویکرد مؤثر تهاجمی به جراحی نشان می دهد که زمان بهبودی کوتاه تر می شود.

در اغلب موارد، این عملیات ایجاد فضا کمک می کند علائم تنگی کانال نخاعی  کاهش یابد . اما علائم برخی افراد همیشگی یا بدتر از بعد عمل جراحی هستند. سایر خطرات جراحی عبارتند از: عفونت، پریشانی در غشاء که ضایعات نخاعی، لخته شدن خون در ورید پا و ضعف عصبی را پوشش می دهد.

درمان های آینده بالقوه
آزمایشات بالینی برای آزمایش استفاده از سلول های بنیادی برای درمان بیماری دژنراتیو ستون فقرات انجام می شود، رویکردی که گاهی اوقات به نام پزشکی احیا کننده شناخته می شود. آزمایشات پزشکی ژنومی نیز انجام می شود که می تواند منجر به درمان های جدید ژن برای تنگی نخاعی شود.

طب جایگزین
داروهای یکپارچه و درمان های جایگزین را می توان با درمان های معمولی برای کمک به مقابله با درد ستون فقرات استفاده کرد. مثالها عبارتند از:

• ماساژ درمانی
• درمان کایروپراکتیک
• طب سوزنی

اگر به این گزینه های درمان علاقمند هستید با پزشک خود صحبت کنید.